Dlaczego w okresie jesiennym liście zmieniają kolor?

Polska złota jesień jest niezwykle piękna. Różnobarwne liście rozświetlane promykami słońca sprawiają, że jest to jedna z najurokliwszych pór roku. Piękne bukiety z liści ozdabiają niejeden dom. Jednak, czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego liście zmieniają swoje barwy?

Sekret tkwi w świetle. Liście zawierają chlorofil odpowiedzialny za ich zielony kolor. Ze względu na coraz krótsze dni, jego produkcja maleje. Uaktywniają się wtedy inne barwniki, które odpowiedzialne są za jesienną kolorystykę. Żółtą barwę liście przybierają przez zawartość ksantofilu, pomarańczową warunkują karotenoidy, natomiast czerwienie i fiolety zawdzięczają antocyjanom. Co ciekawe, są one w roślinach przez cały czas, jednak widoczne zaczynają być dopiero w momencie zmniejszenia się zawartości zielonego barwnika.

Spadek temperatury oraz krótsze dni to znak dla roślin, że zbliża się zima. Liście w zależności od gatunku mogą przybierać najróżniejsze odcienie – od żółtego, aż do czerwonego. Przepisem na kolorową jesień jest stopniowy, lecz nie gwałtowny spadek temperatury. Również ilość światła, które dociera do liści powinna maleć powoli. Słoneczne dni we wrześniu i październiku w dużej mierze przyczyniają się do złotej jesieni. Nagłe zmiany spowodują, że liście odpadną na ziemie, zanim zdążą zmienić swoją barwę.

Nauka od dawna próbuje odpowiedzieć na pytanie, jaki jest powód zachodzenia tego procesu. Znany jest mechanizm powstawania kolorów, jednak jaki jest powód tego procesu? Jedna z teorii mówi o tym, że jaskrawe barwy mają odstraszać owady, które szukają bezpiecznego schronienia przed zimą dla siebie i swoich jaj. Natomiast inna hipoteza wyjaśnia ten proces z biochemicznego punktu widzenia. Drzewa przed okresem zimowym magazynują składniki odżywcze, dlatego „zmuszone są” do wycofania z liści węglowodanów, azotu czy związków fosforu, aby móc później wytworzyć z nich nowe tkanki. Dzięki karotenoidom oraz antocyjany drzewo jest chronione przed wolnymi rodnikami, które mogłyby uszkodzić komórki podczas zmniejszonej ilości światła w tym okresie

Polska złota jesień to spektakl, który urozmaica okres nadchodzącej zimy. Jest on uwarunkowany głównie pogody , dlatego co roku ma różną intensywność. W klimacie umiarkowanym, w którym znajduje się Polska, zieleń powróci dopiero w marcu, kiedy pod wpływem rosnącej temperatury na drzewach zaczynają kwitnąć pierwsze pąki.